De betekenis van de woorden lean six sigma

Lean wordt vaak in één adem genoemd met six sigma. Je leest hier wat de termen betekenen en waarom deze twee zo goed samengaan!

Auteur: Roos Spanjer Laatst bijgewerkt op: 12 oktober 2022

‘Is lean een afkorting?’

Wat is de betekenis van lean six sigma? We krijgen er vaak vragen over, bijvoorbeeld in een yellow belt training. In dit artikel leggen we je uit waar de woorden lean en six sigma voor staan en waar het vandaan komt. Hierna kun jij precies uitleggen wat de betekenis van lean six sigma is en spreek je het nooit meer verkeerd uit!

Deze vraag horen we vaak in een training. Stel je voor, je manager heeft je gevraagd een lean training te volgen omdat zij zelf erg enthousiast is over dit gedachtengoed. Ze wil graag dat er meer mensen in het team kennis hebben over lean management en voor de training heb je al even op Google gekeken wat er te vinden is. Dat bleek zo ontzettend veel te zijn dat je hebt besloten om maar te wachten tot de training en het gewoon te vragen. Zou lean een afkorting zijn? Want lean: less employees are needed? Dat belooft niet veel goeds ;).

Lean is het Engelse woord voor slank, of mager. Lean management is de beschrijving van de Amerikaanse onderzoekers Womack, Jones en Roos, van datgene wat zij zagen in de fabrieken van Toyota.

Het viel hen op dat er in de werkprocessen geen ‘overtollige’ stappen of voorraden waren. Hele ‘slanke’ processen dus. Een lean proces betekent daarom letterlijk een slank proces, waarin dus niks gebeurt wat geen waarde toevoegt en dus niet nodig is!

En wat is dan six sigma?

Veel mensen struikelen al over de woorden, en zeggen bijvoorbeeld: six sixma. Is six sigma iets heel anders dan lean? Ja en nee. Want lean management is gebaseerd op de manier van werken bij Toyota. En six sigma is oorspronkelijk ontwikkeld als manier om de kwaliteit van de output van processen te meten bij Motorola en General Electric. Ondanks deze andere achtergrond hebben lean management en six sigma wel hetzelfde doel: continu meer waarde creëren voor de klant. Lean en six sigma versterken elkaar dus, met verschillende tools en principes, maar dezelfde focus op verbeteren.

 

Maar wat betekenen de woorden six sigma? En waarom six en geen seven?

Sigma betekent standaarddeviatie, een term die in de statistiek veel gebruikt wordt. Het is een manier om iets te zeggen over de mate van variatie, oftewel: hoe verschillend zijn de resultaten van het proces? Als jouw bedrijf pakken suiker van 1 kg produceert, dan wil je wel dat alle pakken ook 1 kg wegen. Dat mag best een beetje variëren, maar niet te veel. Of je krijg ontevreden klanten (die betalen voor 1 kg maar 800 gram krijgen), of je geeft je product gratis weg (klanten betalen voor 1 kg maar krijgen 1200 gram). Een kleine marge (bijvoorbeeld tien gram meer of minder) is dan acceptabel.
Kwaliteit

Six sigma is een kwaliteitsnorm die dan zegt dat er minimaal zes standaarddeviaties boven en onder het gemiddelde binnen deze marges moeten vallen. Dit komt overeen met 99,99996% van alle pakken suiker. Dat is dus een heel hoog kwaliteitsniveau!
Lang niet alle processen zijn zo strak en goed georganiseerd dat dit niveau gehaald wordt. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om dienstverlenende processen waarin veel ‘mensenwerk’ plaatsvindt. Dan is er altijd sprake van meer variatie. Bij six sigma gaat het ook vooral om het continu verbeteren van processen en streven naar zo hoog mogelijke kwaliteit. Een mooie overeenkomst met lean dus!