Auteur: Roos Spanjer
Laatst bijgewerkt op: 29 november 2022
Tijdens het verbeteren van een proces krijg je soms te maken met weerstand. Collega’s begrijpen niet altijd waarom dingen anders moeten. Het is handig dat je als projectleider weerstand herkent, zodat je collega’s mee kan nemen in de verandering.
In dit artikel vertellen we je:
Als je een proces verbetert waarin meerdere collega’s werken, verander je de werkwijze. Je vraagt van je collega’s of zij hun oude werkwijze (en gewoontes) los kunnen laten. Eigenlijk vraag je ze dus of ze hun gedrag willen veranderen. En weet je wat een primaire reactie is op gedragsverandering? Weerstand! Ons brein is namelijk geneigd om de weg van de minste weerstand te kiezen en daarmee fouten of ongemak te vermijden.
Collega’s moeten nu opeens nadenken over werkzaamheden die ze daarvoor routinematig uitvoerden. Dit ervaren we als ongemak en we zijn bang om fouten te maken als we dit gaan doen. Hierdoor schiet je brein in ‘standje weerstand’, de oude situatie voelt namelijk veilig en vertrouwd. De nieuwe verbindingen en paadjes in je hersenen moeten nog aangelegd worden en dat kost moeite en energie. Je collega’s voelen misschien niet meteen ruimte om hiermee aan de slag te gaan.
Weerstand ervaren we dus wanneer we iets op een andere manier doen dan dat we gewend zijn. Probeer maar eens te fietsen met je handen gekruist of te schrijven met je andere hand. Dit gaat niet vanzelf, onze hersenen moeten hard werken om het hetzelfde resultaat te krijgen.
Jezelf een nieuwe gewoonte aanleren kan daarom lastig zijn. In deze video zie je hoe moeilijk het is om opnieuw te leren fietsen wanneer je enkel één onderdeel verandert. Een mooi voorbeeld van wat er in je hersenen gebeurt. Daarnaast geeft het ook goed weer dat hoe langer je iets op een bepaalde manier hebt gedaan, hoe lastiger dit gedrag aan te passen is.
Als het lijkt alsof je collega’s je tegenwerken of niet mee willen doen tijdens een project, bedenk dan dat dit komt doordat je ze vraagt hun gedrag te veranderen. We hebben weinig controle over een primaire reactie, jouw collega’s op dat moment ook niet. Je moet een lange adem hebben en altijd bedenken dat ze je niet doelbewust aan het saboteren zijn. Gelukkig zijn er dingen die je kan doen om tegenstand weg te nemen.
Voor gedragsverandering bij hoog complexe taken geldt dat mensen dit gedrag alleen kunnen veranderen als ze ZELF gemotiveerd zijn. Als je zelf echt gemotiveerd bent om je gedrag te veranderen, noem je dat intrinsieke motivatie. Dat is motivatie die vanuit jezelf komt.
Intrinsieke motivatie heeft drie voorwaarden:
Pas als er aan de drie voorwaarden wordt voldaan, zal iemand zelf gemotiveerd raken. Voorbeeld: een transitie naar digitaal werken roept bij veel mensen weerstand op. Dit kunnen we verklaren door te kijken naar de drie voorwaarden. Hebben mensen wel de juiste vaardigheden voor deze verandering? Voelen ze zich verbonden met degene die de verandering vraagt? Is autonomie geborgd, bijvoorbeeld om de verandering (deels) zelf vorm te geven en mee te denken?
Als op één van deze vragen het antwoord ‘nee’ is, kan je de weerstand verklaren. Je zal dus aan de slag moeten gaan om op alle vragen ‘ja’ als antwoord te krijgen en de weerstand zal verdwijnen. Door het goed omgaan met weerstand verlies je geen tijd onderweg en kan je collega’s betrekken.
Neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken. We denken graag met je mee.
Ik wil graag in contact komen!
De 14 management principes van Toyota vormen de basis van het Toyota Production System (TPS), waaruit lean is ontstaan. Lees hier meer!
Leer hoe je berekeningen maakt die je helpen om processen te begrijpen. Bijvoorbeeld de doorlooptijd en de proces efficiency.
Het VUCA model wordt toegepast in verschillende sectoren. Het is een tool die je helpt te bepalen wanneer je welke acties onderneemt.