Lean six sigma
Projectmanagement

De vijf stappen van het ADKAR-model

Iedere organisatie verandert, maar helaas niet altijd succesvol. Wij weten dat organisaties pas écht veranderen, als de mensen binnen die organisatie ook mee veranderen. Het ADKAR-model helpt organisaties te begrijpen welke stappen medewerkers nodig hebben om een verandering te omarmen. In deze blog leggen we je uit hoe jij weerstand binnen een organisatie kan herkennen en aanpakken met het ADKAR-model.

Auteur: Roos van Starrenburg Laatst bijgewerkt op: 1 oktober 2025

Het ADKAR-model in het kort

Het ADKAR-model is ontwikkeld door Prosci in de jaren ’90 en richt zich op de individuele kant van organisatieverandering. De aanleiding was duidelijk: veel verandertrajecten mislukten omdat medewerkers niet mee veranderden.

Het uitgangspunt van ADKAR is simpel maar krachtig: een organisatie verandert pas écht als de mensen binnen die organisatie mee veranderen. Het model maakt de individuele stappen van verandering zichtbaar en hanteerbaar. Zo helpt het managers en veranderaars te begrijpen welke voorwaarden nodig zijn om medewerkers door een verandering te begeleiden en waar mogelijke weerstand kan ontstaan.

ADKAR-model

De vijf stappen van het ADKAR-model

  1. Awareness (Bewustzijn) – begrijpen waarom de verandering nodig is.
  2. Desire (Verlangen) – bereid zijn en de persoonlijke wil hebben om de verandering te ondersteunen.
  3. Knowledge (Kennis) – weten hoe de verandering in de praktijk wordt doorgevoerd.
  4. Ability (Vaardigheid) – beschikken over de capaciteit en vaardigheden om de verandering daadwerkelijk uit te voeren.
  5. Reinforcement (Bekrachtiging) – positieve feedback, waardering en ondersteuning ontvangen om de verandering vast te houden.

Goed om te weten: De vijf stappen van ADKAR worden niet altijd lineair doorlopen. Soms moet je een stap terug of kan er een stap overgeslagen worden.

Een voorbeeld uit de praktijk

De afgelopen jaren zijn er steeds meer systemen en digitale tools bijgekomen, waardoor het ziekenhuis heeft besloten een nieuw, overkoepelend elektronisch patiëntendossier (EPD) in te voeren. De managers presenteren het nieuwe systeem aan het team.

Verpleegkundige Anna begrijpt eerst waarom de verandering nodig is (Awareness). Ze ziet ook meteen het voordeel voor haar eigen werk: minder dubbel werk en snellere overdracht van patiëntinformatie (Desire).

Vervolgens krijgt ze gerichte training over het gebruik van het nieuwe systeem (Knowledge) en oefent actief met ondersteuning van een collega (Ability). Na een paar weken ontvangt ze positieve feedback en wordt haar inzet erkend door het afdelingshoofd tijdens een teamoverleg (Reinforcement).

Dankzij deze stapsgewijze begeleiding neemt Anna de verandering volledig over en werkt ze nu zelfstandig en zelfverzekerd met het nieuwe EPD.
samenwerken

Wat levert het op?

Het ADKAR-model maakt duidelijk dat succesvolle verandering begint bij het individu. Het helpt managers en veranderaars om te zien welke stap al is bereikt en waar nog ondersteuning nodig is. Zo kunnen interventies gericht worden ingezet: soms is extra uitleg nodig (Awareness), soms training of oefening (Knowledge en Ability), of juist begeleiding en positieve feedback (Reinforcement).

Het ADKAR-model biedt dus niet alleen een diagnose-instrument, maar ook een praktisch handvat om medewerkers stap voor stap door verandering te begeleiden. Door te focussen op bewustzijn, verlangen, kennis, vaardigheden en bekrachtiging, maak je verandering niet alleen mogelijk, maar ook duurzaam. Zo groeit niet alleen de organisatie, maar ook de mensen die er deel van uitmaken en dát is de sleutel tot echte verandering.

Wil jij weerstand in projecten voorkomen en aan de slag met gedragsverandering? Tijdens de green belt opleiding gaan we hier actief mee aan de slag en leer jij succesvol een leiderschapsrol aannemen tijdens verandertrajecten!

Heb je een vraag?

Roos helpt je graag! Neem contact met ons op via het contactformulier. We beantwoorden je vraag altijd binnen één werkdag.

Contact
Alle artikelen bekijken
Lean six sigma certificering
Lean six sigma
Lean six sigma certificering

Wat is het verschil tussen accreditatie en certificering? En welke lean six sigma certificeringen zijn er? Dit artikel helpt je kiezen!

Green belt praktijkcertificering
Lean six sigma
Green belt praktijkcertificering

Als je een green belt volgt, dan kun je naast een green belt certificaat van deelname ook je praktijkcertificering behalen. In dit artikel vertellen we je er alles over!

De vijf stappen van het ADKAR-model
Lean six sigma
Projectmanagement
De vijf stappen van het ADKAR-model

Iedere organisatie verandert, maar helaas niet altijd succesvol. Wij weten dat organisaties pas écht veranderen, als de mensen binnen die organisatie ook mee veranderen. Het ADKAR-model helpt organisaties te begrijpen welke stappen medewerkers nodig hebben om een verandering te omarmen.

Alle artikelen bekijken