Een risicoanalyse doen met FMEA (template en voorbeeld)

FMEA staat voor Failure Mode & Effect Analysis. Het is een risicoanalyse die in lean projecten wordt ingezet voor verbeterideeën.

Auteur: Roos Spanjer Laatst bijgewerkt op: 15 oktober 2025
Improve Lean People

Risicoanalyse

Als je verbeterprojecten doet, kan het handig zijn om een risicoanalyse te doen. Binnen een lean project doen wij vaak een risicoanalyse tijdens de ‘improve’ fase. Het kan je helpen verbeteringen aan te scherpen, en eventuele risico’s te ondervangen. Een veelgebruikte tool voor risicoanalyses is de ‘FMEA’. FMEA staat voor Failure Mode & Effect Analysis.

In dit artikel vertellen we je: 

  • Hoe een FMEA je kan helpen in verbeterprojecten
  • Hoe je komt tot een Risico Prioriteit Nummer (RPN)
  • Een voorbeeldcase van een FMEA uit de praktijk

Failure Mode & Effect Analysis (FMEA)

FMEA staat voor ‘Failure Mode & Effect Analysis’. Simpel gezegd, je analyseert wat er eventueel fout kan gaan en wat daar dan het effect van is. Zelf gebruiken we deze risicoanalyse tool vaak in de verbeterfase van projecten. Door kritisch te kijken naar fouten die zich kunnen voordoen bij verbeteringen die je hebt bedacht, kun je problemen bij de implementatie voorkomen.

Het eerste wat je dan ook doet, is kijken naar wat er mis zou kunnen gaan als je een verbetering implementeert. Zie het als het spelen van de ‘advocaat van de duivel’. Dit is de ‘failure mode’. Vervolgens bedenk je hoe erg het zou zijn als deze ‘failure’ ook daadwerkelijk plaats vindt.

FMEA

Risico Prioriteit Nummer (RPN)

Dit doe je door cijfers te koppelen aan dingen die mogelijk fout kunnen gaan. Met een FMEA kijk je naar 3 elementen van de fouten:

  • Hoe vaak de fouten voor komen (‘frequentie’)
  • Hoe ernstig de fouten zijn (‘ernst’)
  • De kans dat de fout wordt opgemerkt (‘kans op ontdekking’)

Aan deze elementen koppel je een cijfer van 1-10 waarbij geldt: hoe hoger het cijfer, hoe groter dat kan dat de fout zich voordoet, hoe ernstiger en hoe moeilijker het is om de fout op te sporen.
(frequentie)* (ernst) * (kans op ontdekking) = Risico Prioriteit Nummer (RPN)
Hoe groter het Risico Priorieit Nummer, hoe groter de urgentie om er iets aan te doen.

Voorbeeldcase uit de praktijk

Bij organisatie ‘X’ is een van de verbeterideeën tijdens een project om strakker te sturen op tijden dat de financiële afdeling bereikbaar is. Nu kunnen mensen bellen in de ochtend (tussen 09.00-13.00). Voor mensen die in de middag bellen, wordt een terugbelverzoek aangemaakt. Idee is om mensen die in de middag bellen, te vragen de volgende dag in de ochtend terug te bellen. Terugbelverzoeken worden niet meer aangemaakt.

Uit de FMEA blijkt dat vooral het feit dat mensen geïrriteerd raken een groot risico is. Als je dit weet kun je hierop inspelen. Bijvoorbeeld door in je communicatie naar buiten toe heel duidelijk te zijn over de bereikbaarheid, of door uit te leggen waarom hiervoor gekozen is.Het maken van een FMEA heeft hier dus twee voordelen:

  1. Het helpt je zwakke plekken in je verbetering aan te scherpen
  2. Het maakt je alert op zaken die mis kunnen gaan na implementatie

Zelf met een FMEA een risicoanalyse doen? Download het template hieronder!

Ja, ik wil het template downloaden
Agile scrum (1 dag)
Bekijk training
8

Dec

Green belt (6 dagen)

13 en 20 januari, 3 en 10 februari, 3 en 10 maart 2026

Bekijk training
Vanaf
13

Jan

Orange belt (2 dagen)

Woensdag 14 en donderdag 15 januari (2026)

Bekijk training
Vanaf
14

Jan

Yellow belt (1 dag)
Bekijk training
14

Jan

Orange belt (2 dagen)

Woensdag 28 en donderdag 29 januari (2026)

Bekijk training
Vanaf
28

Jan

Yellow belt (1 dag)
Bekijk training
28

Jan

Orange belt (2 dagen)

Woensdag 11 en donderdag 12 februari (2026)

Bekijk training
Vanaf
11

Feb

Yellow belt (1 dag)
Bekijk training
11

Feb

Green belt (6 dagen)

10, 17 en 31 maart, 7 en 21 april, 12 mei 2026

Bekijk training
Vanaf
10

Mar

AI en lean in de zorg: slimmer (samen)werken met technologie
AI en lean in de zorg: slimmer (samen)werken met technologie

AI kan helpen aan de organisatiekant van de zorg, daar waar processen slimmer kunnen, tijd te winnen is en samenwerking beter kan. Juist daar ligt de verbinding met lean. In deze blog lees je hier meer over!

Vijfkrachtenmodel van Porter: inzicht in concurrentiekracht
Vijfkrachtenmodel van Porter: inzicht in concurrentiekracht

Het Vijfkrachten model helpt organisaties om de aantrekkelijkheid en winstgevendheid van een bedrijfstak te analyseren. Door vijf krachten in kaart te brengen, krijg je zicht op de dynamiek van de markt en de factoren die jouw concurrentiepositie bepalen.

Ontdek de klantreis: 5 fases en een effectief achtstappenplan
Ontdek de klantreis: 5 fases en een effectief achtstappenplan

Als organisatie wil je graag goed je klant begrijpen, zodat je levert wat je klant wil. Dit proces wordt ook wel de klantreis of customer journey genoemd. Het is een handig hulpmiddel om inzicht te krijgen in de ervaringen van klanten tijdens hun contactmomenten met een organisatie.

Alle artikelen bekijken