4 stappen om goede voornemens om te zetten in gewoontes
Gedrag volhouden in vier stappen!
Auteur: Roos Spanjer
Laatst bijgewerkt op: 13 oktober 2025
Een nieuw jaar betekent: goede voornemens! De Volkskrant zette dit jaar de populairste voornemens op een rij. In dit rijtje staan onder andere: minder alcohol drinken, beter met geld omgaan, meer bewegen, iets nieuws leren en georganiseerder leven. Maar hoe zorg je ervoor dat je deze goede voornemens ook volhoudt en het gewoontes worden?
In dit artikel vertellen we je:
James Clear, een Amerikaanse onderzoeker en auteur van het boek Elementaire gewoontes, Vstelt dat het najagen van specifieke doelen, zoals een marathon lopen, vijf kilo afvallen of een bepaald geldbedrag sparen, averechts werkt. Tenminste, vooral voor mensen die met hun goede voornemens een levenslange gedragsverandering willen bereiken. Want wat als je je doel behaald hebt? Vaak verlies je daarna motivatie, waardoor je terugvalt in je oude gedrag.
Daarom is het volgens Clear veel effectiever om hele kleine stapjes te zetten, die je consequent volhoudt. Als je jezelf elke dag 1% verbetert in een bepaalde vaardigheid, dan is die vaardigheid na een jaar maar liefst 37 keer toegenomen!
Om gedrag blijvend te veranderen, is meer nodig dan alleen wilskracht. Goede voornemens houden vaak geen stand als het nieuwe gedrag niet past bij wie jij als persoon wilt zijn. Wie bijvoorbeeld georganiseerder wil leven, maar diep vanbinnen gelooft dat hij of zij een chaoot is, zal het moeilijk volhouden. De overtuiging over jezelf en het nieuwe gedrag komen dan niet overeen.
Om dat te voorkomen moet je niet focussen op wat je wil bereiken, maar op wie je wil zijn. Bijvoorbeeld iemand die georganiseerd leeft. Ga vervolgens na welke gewoonten hierbij horen. Dit gedrag kun je vervolgens oefenen. Op deze manier verander je niet alleen je gewoonten, maar ook het beeld dat je van jezelf hebt.
Hoe dat in de praktijk werkt? Door onderstaand vier stappenplan te volgen!
Maak concreet wat je goede voornemens inhouden. ‘Georganiseerder leven’ is redelijk vaag. Plan daarnaast ook in wanneer je het nieuwe gedrag gaat inpassen. Dit werkt het beste door het te koppelen aan bestaand gedrag. Bijvoorbeeld: ‘voor elke vergadering plan ik 20 minuten in om alles door te nemen zodat ik goed voorbereid ben’.
Dopamine is een stofje dat je hersenen aanmaken wanneer je ergens blij van wordt. Je zal dan ook eerder nieuw gedrag aanleren wanneer je er blij van wordt. Hier kun je op inspelen door jezelf te belonen als je het gewenste gedrag vertoond. Stel, je wil altijd overal op tijd komen. Beloon jezelf dan bijvoorbeeld met een lekker kopje koffie elke keer als dit lukt.
Je kunt gedrag makkelijk maken door niet te snel teveel te willen. Begin eens met het nieuwe gedrag in twee minuten per dag. Wil je meer lezen, begin dan eens met één bladzijde per dag. Zorg daarnaast voor triggers die het gedrag uitlokken. Leg je boek op een prominente plek in de woonkamer. Dit werkt ook andersom. Wil je minder op je mobiele telefoon kijken, zorg er dan voor dat deze juist niet in het zicht ligt.
De gevolgen van goed gedrag (meer bewegen of gezonder eten) merk je pas veel later, terwijl je je van slecht gedrag (snoepen of uitslapen) vaak direct beter voelt. Onderzoek toont aan dat mensen die progressie vastleggen op termijn verder komen dan mensen die dat niet doen. Maak dus je vooruitgang zichtbaar. Denk bijvoorbeeld aan de stappenteller op je telefoon.
Het monitoren van je voortgang heeft drie voordelen:
Deze stappen helpen ook bij het veranderen van gedrag in organisaties. Bedenk eens wat jij met je team dit jaar anders wil gaan doen. Maak het vervolgens concreet, leuk, makkelijk en de moeite waard. Succes!
Het Vijfkrachten model helpt organisaties om de aantrekkelijkheid en winstgevendheid van een bedrijfstak te analyseren. Door vijf krachten in kaart te brengen, krijg je zicht op de dynamiek van de markt en de factoren die jouw concurrentiepositie bepalen.
Als organisatie wil je graag goed je klant begrijpen, zodat je levert wat je klant wil. Dit proces wordt ook wel de klantreis of customer journey genoemd. Het is een handig hulpmiddel om inzicht te krijgen in de ervaringen van klanten tijdens hun contactmomenten met een organisatie.
Het INK-model helpt organisaties om overzicht te krijgen over alle onderdelen van de bedrijfsvoering en biedt concrete handvatten om prestaties systematisch te verbeteren.