Auteur: Roos Spanjer
Laatst bijgewerkt op: 29 november 2022
Lean en six sigma worden vaak in één adem genoemd. Toch zijn het van oorsprong twee verschillende benaderingen, die echter wel goed samengaan. Maar wat is precies lean? En wat nou six sigma? En zijn er naast de verschillen ook overeenkomsten?
In deze blog lees je:
In 1926 richtte Sakichi Toyoda in Japan ‘Toyoda Automatic Loom Works’ op. Later verandert hij de naam naar het bekende ‘Toyota’, wat de start markeert van een succesvol automerk. Binnen Toyota wordt gewerkt volgens het Toyota Production System (TPS). Het TPS is gebouwd op twee belangrijke pijlers:
Met just in time wordt bedoeld: precies op tijd leveren wat een klant of ketenpartner nodig heeft, in precies de juiste hoeveelheid. De bedoeling hierachter is om levering en productie zodanig op elkaar af te stemmen dat er minimale voorraden in de organisatie nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd, dus er hoeft niets te worden opgeslagen.
Het principe van Jidoka bestaat uit het automatisch inbouwen van kwaliteit tijdens een proces. Het doel hiervan is foutenvrij produceren. Met behulp van Jidoka worden afwijkingen in het productieproces onmiddellijk geïdentificeerd, waarna deze gecorrigeerd worden. En niet alleen dat, er wordt een oplossing bedacht zodat de fout zich niet nog een keer voordoet. De gedachte hierachter is dat het herstellen van fouten zonde is van de tijd en onnodig veel energie kost. Daarom kun je ze beter voorkomen.
Door de jaren heen heeft TPS zich ontwikkeld tot een cultuur, waarbij verschillende tools en technieken zijn ontwikkeld om processen continu te verbeteren. Hierop hebben ook andere kwaliteitsgoeroe ‘s zoals onder andere Edward Deming (PDCA) en Frederic Taylor (scientific management) veel invloed gehad.
De werkwijze van Toyota heeft succes, en werd ook door andere bedrijven opgemerkt. Wetenschappers komen onderzoek doen en hieruit wordt ‘lean management’ geboren. De naam lean is hierbij een vertaling van ‘slank’. Hiermee worden slanke bedrijfsprocessen bedoeld: maak/doe precies wat een klant van je verwacht en snijd onnodige handelingen die niets toevoegen aan de klantwaarde uit je processen.
Six sigma
Waar Lean zijn oorsprong vindt in Japan, is six sigma ontwikkeld bij Motorola in de VS. Het kreeg grote bekendheid toen het door Jack Welch werd toegepast bij General Electric, waar het leidde tot miljardenbesparingen.
Het idee achter six sigma is simpel. Door variatie in je processen zo veel mogelijk te reduceren, maak je processen zo stabiel en voorspelbaar mogelijk. En hoe stabieler de processen, hoe beter de kwaliteit. Binnen six sigma is meten en het inzichtelijk maken van gegevens dan ook erg belangrijk.
De term six sigma verwijst naar de statistische standaarddeviatie (sigma) in een normaalverdeling. Het streven is om de kwaliteit binnen 2×3 keer de standaarddeviatie te krijgen. Dit komt neer 99,97%, ofwel een foutkans van 3,4 fouten per miljoen producten of handelingen.
Binnen de six sigma methodiek worden verbeterprojecten ingericht volgens de DMAIC-structuur. DMAIC staat voor het volgende:
De organisatiestructuur die de verschillende verbeterprojecten ondersteunt bestaat uit procesverbeteraars met verschillende kennisniveaus. Dit zijn de yellow, green en black ‘belts‘.
Lean en six sigma zijn twee verschillende filosofieën, wat niet zo gek is gezien het feit dat ze in twee totaal andere omgevingen zijn ontwikkeld.
Lean wordt vooral gekenmerkt door de pragmatische aanpak; betrek mensen uit het proces, ga de werkvloer op en begin met verbeteren. Six sigma daarentegen is veel meer analytisch. In plaats van observaties worden data en statistische analyses gebruikt als basis voor procesverbeteringen.
Die zie je ook terug in de scope van verbeteringen en de focus. Waar lean zich richt op het verkorten van de doorlooptijd in de keten en het elimineren van stappen die geen waarde toevoegen, richt six sigma zich op het reduceren van variatie en het verbeteren van stappen die juist wel waarde toevoegen.
Ondanks de verschillende benaderingen zijn er ook overeenkomsten. Beide filosofieën zijn gericht op verbetering, met als doel zoveel mogelijk waarde te creëren voor de klant. Het leveren van kwaliteit is daarbij het allerbelangrijkst. In die zin vullen ze elkaar perfect aan, wat ook de reden is dat ze vaak samen worden toegepast.
Wat ons betreft kun je de één niet meer los zien van de ander. Veel mensen worden afgeschrikt door het analytische deel van six sigma. En dat is zonde, want ook zonder het toepassen van zware statistiek kan dit je helpen processen te verbeteren. Zeker als je het combineert met de praktische inslag van lean.
Dus voor ons, geen lean zonder DMAIC- en beltstructuur en geen six sigma zonder de invloed van de menselijke factor! Daarom hebben wij ook alleen maar lean six sigma trainingen’.
Ben je nieuwsgierig geworden en wil je kennismaken met meer tools om processen te verbeteren? In onze green belt leren we je naast de Kano analyse meer tools om de klantwens in kaart te brengen.
De 14 management principes van Toyota vormen de basis van het Toyota Production System (TPS), waaruit lean is ontstaan. Lees hier meer!
Leer hoe je berekeningen maakt die je helpen om processen te begrijpen. Bijvoorbeeld de doorlooptijd en de proces efficiency.
Het VUCA model wordt toegepast in verschillende sectoren. Het is een tool die je helpt te bepalen wanneer je welke acties onderneemt.