Wat is poka yoke?

Poka yoke in 5 fases

• Define fase: beschrijf het defect. Tijdens deze fase ga je het probleem waar je tegen aan loopt omschrijven en definiëren. Het gaat hierbij om een omschrijving zonder meteen tot een conclusie te komen. Hiervoor kun je binnen een productieproces op de werkvloer gaan kijken (gemba). Het kan zijn dat het probleem zich niet op de werkvloer voordoet maar bij de gebruiker. In dat geval is het beter om vanuit het oogpunt van de gebruiker het probleem te definiëren.
• Measure fase: wat is de oorzaak van het defect? In deze fase ga je kijken hoe vaak een probleem zich voordoet. Dat zet je om naar een percentage. Afhankelijk van de hoogte van dit percentage bepaal je hoe belangrijk het is om het probleem aan te pakken en op te lossen. Het kan hierbij gaan om een productiefout of om een gebruikersfout.
• Analyse fase: analyseer het proces. In de analyse fase maak je inzichtelijk of  je poka yoke kunt toepassen. Hierbij analyseer je het proces grondig en wordt de oorzaak van de fout duidelijk. Let hierbij op: je kunt pas naar de oplossing gaan zoeken als je weet wat de bron van het probleem is.
• Improve fase: wat is de grondoorzaak? Tijdens de improve fase gaan we de oorzaak van de fout aanpakken. De oplossing wordt bedacht en geïmplementeerd. Meestal is de oplossing voor de hand liggend en heeft het een grote positieve invloed op het proces omdat de fout voortaan niet meer gemaakt wordt.
• Control fase: bedenk en implementeer. De control fase is de laatste fase en heeft als doel dat de verbetering ook geborgen blijft zodat het probleem zich niet weer opnieuw gaat voordoen. Het is belangrijk dat je het proces niet uit oog verliest maar blijft monitoren zodat je kunt bijsturen wanneer dat nodig is.

Gebruikte tools voor poka yoke

Bij het inzetten van poka yoke worden verschillende tools gebruikt die vaak een beter resultaat leveren wanneer je er meerdere gebruikt. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• 5x why
• Gemba walk
• FMEA
• Process mapping

Meer weten over de lean six sigma tools? We hebben een artikel geschreven met daarin de tien belangrijkste tools. Klik hier om het artikel te lezen.