Ishikawa diagram: wat is het?

Het Ishikawa diagram is een visueel hulpmiddel dat helpt om alle mogelijke oorzaken van een probleem te structureren en te analyseren. Het diagram lijkt op een visgraat, vandaar zijn naam. In deze blog leggen we uit hoe het werkt!

Auteur: Hanna Lankhorst Laatst bijgewerkt op: 2 augustus 2024

Wat is een Ishikawa diagram?

Een Ishikawa diagram, ook wel bekend als een visgraatdiagram is een hulpmiddel dat helpt om de oorzaken van een probleem in kaart te brengen. Dit diagram wordt vaak gebruikt in procesverbeteringen. In lean wordt gebruik gemaakt van de DMAIC-structuur voor het verbeteren van processen. De Ishikawa diagram wordt veel gebruikt in de analyse fase, om de oorzaken van het probleem inzichtelijk te maken.

Wie heeft het bedacht?

Het Ishikawa diagram is bedacht door Kaoru Ishikawa, een Japanse professor en kwaliteitsexpert. Hij werkte in de fabriek van Kawasaki Heavy Industries en zag dat veel verschillende factoren invloed hebben op processen. Daarom bedacht hij de visgraatdiagram om een visueel overzicht te maken van deze verschillende oorzaken.

Ishikawa diagram

Wat houdt een Ishikawa-diagram in?

De Ishikawa is zoals net benoemd een visueel hulpmiddel dat helpt om alle mogelijke oorzaken van een probleem te structureren en te analyseren. Het diagram lijkt op een visgraat. In de kop van de vis plaats je het probleem, dat kan bijvoorbeeld zijn dat 30% van de facturen te laat betaald wordt. De oorzaken van dit probleem zet je in de graten van de vis. De Ishikawa kent zes graten met verschillende categorieën voor oorzaken. Deze categorieën zijn:

  • Mens: Is het duidelijk voor de mensen in het proces wat ze moeten doen? Weten ze hoe ze de factuur moeten betalen in het systeem?
  • Machine: Gebruik je de juiste machines en software? Is het programma geschikt om de facturen te betalen? Hebben we andere of aanvullende software nodig?
  • Meting: Hoe meten we de kwaliteit? Weet men dat er een deadline is voor het betalen? Is op verschillende momenten gedurende de week gemeten wanneer de facturen betaald zijn?
  • Materiaal: Welke materialen gebruiken we? Zijn de laptops goed? Is de kwaliteit van het scherm goed?
  • Milieu: Hoe is de omgeving? Nodigt de werkplek uit tot focus of is er veel rumoer en achtergrondgeluid?
  • Methode: Is het proces op een handige en praktische manier ingericht? Of is er bijvoorbeeld een akkoord nodig van de manager voor iedere factuur?

Als je twijfelt bij welke categorie een oorzaak hoort, kies dan een van de twee. Het doel is niet om de oorzaken bij de juiste categorie te plaatsen. Het gaat erom dat je de verschillende categorieën in gedachten houdt en weet waarbinnen oorzaken van je probleem kunnen liggen.

Ishikawa voorbeelden + een handig template

Voordelen van de Ishikawa diagram

  1. Visueel: Het visgraatdiagram is een duidelijke en visuele manier om complexe problemen te analyseren. Het helpt teams om beter te begrijpen wat de mogelijke oorzaken zijn, het visuele aspect helpt hierbij.
  2. Structuur en organisatie: De methode biedt een gestructureerde aanpak voor probleemoplossing. Het zorgt ervoor dat je systematisch nadenkt en geen mogelijke oorzaken over het hoofd ziet.
  3. Samenwerking en betrokkenheid: Het gebruik van de Ishikawa moedigt samenwerking en brainstorming aan. Dit zorgt ervoor dat je verschillende perspectieven en ideeën meeneemt in het vinden van oorzaken.
  4. Focus op oorzaken, niet op symptomen: Je concentreert je met deze tool op de oorzaken van een probleem in plaats van de symptomen. Je gaat echt op zoek naar de grondoorzaak van je probleem. Daarmee helpt de Ishikawa om een duurzame oplossing te vinden.
  5. Breed toepasbaar: De methode kan in elke sector en voor allerlei soorten problemen gebruikt worden, van productie en gezondheidszorg tot onderwijs en klantenservice. In iedere sector worden processen verbeterd of oplossingen gezocht voor problemen. De Ishikawa wordt veel gebruikt in lean organisaties, maar ook als je nog niet bekend bent met lean is de Ishikawa heel gemakkelijk toe te passen.

De Ishikawa diagram is een praktische tool voor probleemoplossing. Het helpt jou en je team om oorzaken van problemen stap voor stap in kaart te brengen. Uiteindelijk krijg je de juiste oorzaak boven water en dit helpt te voorkomen dat je symptomen bestrijdt. Dus de volgende keer dat je voor deze uitdaging staat, overweeg dan om de Ishikawa toe te passen en ontdek hoe goed deze tool werkt!

Een Ishikawa leren maken? Volg een green belt training!
Minitab software: hoe gebruik je het?
Minitab software: hoe gebruik je het?

Tijdens projecten verzamel je vaak veel data. Hoe ga je dat nu allemaal analyseren? En wat zegt die data je nou eigenlijk? De software van Minitab helpt je hierbij.

Een meetplan maken
Een meetplan maken

Waar moet je op letten als je gegevens over een proces gaat verzamelen? Een meetplan zorgt ervoor dat je dit zorgvuldig doet. In dit artikel helpen we je op weg en kun je een template downloaden om zelf aan de slag te gaan.

Gemba walk
Gemba walk

In dit artikel leggen we je in zeven stappen uit hoe je een gemba walk doet. Op deze manier doorloop je het proces, ontdek je wat er wel en niet goed gaat en kun je meteen aan de slag met verbeteren.

Alle artikelen bekijken