Veranderkunde

Wat zijn managementmodellen en wat kun je ermee?

Managementmodellen zijn er in alle soorten en maten. Voor bijna elk organisatievraagstuk bestaat er wel een model: van strategie tot samenwerking, van leiderschap tot verandering. Maar hoe werken die modellen eigenlijk en wat heb je eraan? In deze blog lees je wat managementmodellen zijn, welke soorten er in de praktijk zijn en hoe je er als organisatie je voordeel mee doet.

Auteur: Roos Spanjer Laatst bijgewerkt op: 30 september 2025
managementmodellen

Wat is een managementmodel?

Een managementmodel is niets meer (en niets minder) dan een gestructureerd en vereenvoudigd raamwerk. Het helpt je om een organisatie of proces te analyseren, beter te begrijpen en gericht te verbeteren. Modellen brengen de complexiteit van een organisatie terug tot de essentie. Ze bieden een manier om overzicht te creëren en geven een gemeenschappelijke taal om met elkaar in gesprek te gaan.

In dit artikel geven we je een overzicht van de meest belangrijke managementmodellen.

Belangrijke kenmerken van managementmodellen zijn:

  • Vereenvoudiging van complexiteit – je brengt het terug tot de kern.
  • Structuur en focus – een model helpt richting geven.
  • Praktische toepasbaarheid – je kunt het gebruiken in de dagelijkse praktijk.
  • Ondersteuning bij verandering – modellen bieden houvast in onzekere of lastige trajecten.

Wat kun je ermee? De kracht én de keerzijde

Het grote voordeel van managementmodellen is dat ze managers en teams helpen om vanuit verschillende invalshoeken naar een vraagstuk te kijken. De beste modellen zijn stevig onderbouwd en in de praktijk bewezen.

Managementmodellen:

  • maken complexe materie hanteerbaar;
  • brengen structuur in discussies;
  • en zorgen voor een gezamenlijke taal.

Bovendien zijn ze effectief in het overbrengen van een boodschap en kunnen ze richting geven aan besluitvorming. Maar er zit ook een keerzijde aan. Een model is nooit de werkelijkheid zelf – het blijft een vereenvoudigde weergave. Zie het dus als een hulpmiddel, niet als dé waarheid. Te veel leunen op één model kan je blik juist beperken. Het is daarom belangrijk om modellen kritisch te blijven bevragen en altijd te combineren met gezond verstand, ervaring en de specifieke context van jouw organisatie.

Welke soorten managementmodellen heb je allemaal?

Bij Lean People gebruiken we regelmatig zo’n managementmodel. Er zijn heel veel verschillende managementmodellen en het prettige eraan is dat ze een project, sessie of vergadering vaak op een visuele manier ondersteunen. Om wat houvast te geven, zetten we de meest gebruikte soorten voor je op een rij:

 

  1. Organisatiemodel
  2. Strategiemodel
  3. Kwaliteitsmanagementmodel
  4. Verandermanagementmodel
  5. Leiderschapsmodel
  6. Cultuurmodel
  7. Risicomanagementmodel
  8. Bedrijfseconomisch model
INK model

Organisatiemodellen

Organisatiemodellen laten zien hoe een organisatie is ingericht: welke structuur is er, hoe zijn verantwoordelijkheden verdeeld en hoe verloopt de samenwerking?

Voorbeelden:

  • 7S-model van McKinsey
  • INK-managementmodel

Strategiemodellen

Strategiemodellen helpen je koers bepalen en keuzes maken voor de lange termijn. Ze geven inzicht in de omgeving, concurrentie en interne kracht van de organisatie.

Voorbeelden:

  • SWOT-analyse
  • Porters 5 krachten model
  • Hoshin Kanri
Managementmodel PDCA

Kwaliteitsmanagementmodellen

Kwaliteitsmodellen richten zich op continue verbetering en het borgen van kwaliteit. Ze bieden handvatten om processen meetbaar en beheersbaar te maken.

Voorbeelden:

Verandermanagementmodellen

Verandermanagementmodellen bieden structuur bij veranderingen en helpen medewerkers mee te nemen in de transitie. Ze maken zichtbaar welke stappen nodig zijn om van A naar B te komen.

Voorbeelden:

Leiderschapsmodel Hersey en Blanchard

Leiderschapsmodellen

Leiderschapsmodellen beschrijven verschillende stijlen en vaardigheden van leidinggeven. Ze helpen managers reflecteren op hun eigen rol en op wat een team of situatie vraagt.

Voorbeelden:

  • Situationeel leiderschap (Hersey & Blanchard)
  • Transactioneel vs. Transformationeel leiderschap
Model van Schein

Cultuurmodellen

Cultuurmodellen helpen inzicht te krijgen in de waarden, overtuigingen en gedragingen binnen een organisatie. Ze maken bespreekbaar wat vaak onder de oppervlakte ligt, maar wel bepalend is voor samenwerking en prestaties.

Voorbeelden:

  • Model van Schein
  • Model van Hofstede
risicoanalyse in de zorg

Risicomanagement- en bedrijfseconomische modellen

Risicomanagement modellen brengen risico’s in kaart en helpen organisaties om beheersmaatregelen te nemen. Het gaat vaak om inschatten van kans en impact, en keuzes maken om risico’s te beperken.
Bedrijfseconomische modellen richten zich op financiële prestaties, kostenbeheersing en waarde creatie. Ze maken duidelijk waar middelen worden ingezet en hoe de organisatie financieel gezond blijft.

Tot slot

Managementmodellen zijn er voor bijna elk organisatievraagstuk. Het is belangrijk om ze als hulpmiddel in te zetten, om bijvoorbeeld inzicht te krijgen en gesprekken te voeren, niet als pasklare oplossing. Want als het allemaal zo eenvoudig was als in een model, waarom worstelen organisaties dan nog steeds met dezelfde vraagstukken? Juist die kloof tussen theorie en praktijk maakt het werken met modellen waardevol!
Alle artikelen bekijken
Lean six sigma certificering
Lean six sigma
Lean six sigma certificering

Wat is het verschil tussen accreditatie en certificering? En welke lean six sigma certificeringen zijn er? Dit artikel helpt je kiezen!

Green belt praktijkcertificering
Lean six sigma
Green belt praktijkcertificering

Als je een green belt volgt, dan kun je naast een green belt certificaat van deelname ook je praktijkcertificering behalen. In dit artikel vertellen we je er alles over!

De vijf stappen van het ADKAR-model
Lean six sigma
Projectmanagement
De vijf stappen van het ADKAR-model

Iedere organisatie verandert, maar helaas niet altijd succesvol. Wij weten dat organisaties pas écht veranderen, als de mensen binnen die organisatie ook mee veranderen. Het ADKAR-model helpt organisaties te begrijpen welke stappen medewerkers nodig hebben om een verandering te omarmen.

Alle artikelen bekijken