Het DISC-model uitgelegd

Het DISC model is een handige tool om gedrag beter te begrijpen zodat je effectiever gaat samenwerken. “Zij is heel erg rood” of “Dit is een blauw team” zijn uitspraken die je vast wel eens gehoord hebt. Er wordt dan gerefereerd aan de kleuren van het DISC-model. Er zijn vier hoofdtypen die gedrag en communicatie bepalen: Dominant (D), Invloedrijk (I), Stabiel (S) en Consciëntieus (C). In dit artikel leggen we je het DISC-model uit!

Auteur: Roos Spanjer Laatst bijgewerkt op: 21 augustus 2024

Het DISC-model uitgelegd

Het DISC-model is een handig model om gedrag te begrijpen. Je hebt er vast wel eens van gehoord: “Dit is een heel blauw team” of “Zij is een hele rode manager”. Bij dat soort kleuren kan je je vast wel een bepaalde persoonlijkheid voorstellen, maar wat houdt het DISC-model nou precies in? In dit artikel leggen we het je uit!

Je moet het DISC-model zien als een hulpmiddel, dat je kan helpen om beter te begrijpen hoe verschillende mensen denken, handelen en communiceren. Hierdoor kun je elkaar juist versterken en ga je effectiever samenwerken en communiceren met anderen.

In deze blog vertellen we je:

  • Wat het DISC-model is.
  • Wie het DISC-model bedacht heeft.
  • Wanneer je het DISC-model kunt toepassen (inclusief handige tips!).

Wat is het DISC-model?

Met het DISC-model kun je mensen verdelen in vier verschillende groepen. Deze groepen zijn gebaseerd op de voorkeursstijlen die mensen hebben wanneer ze samenwerken in een groep. We kijken dan naar communicatie, gedrag en kenmerken. De vier groepen zijn:

  1. Dominant (D): Mensen die in groepen snel het voortouw nemen, die de rol van leider pakken, snel kunnen beslissen en erg gericht zijn op resultaat.
  2. Invloedrijk (I): Mensen die graag contact maken met anderen, optimistisch zijn en enthousiast worden over nieuwe ideeën.
  3. Stabiel (S): Mensen die in een groep graag samenwerken, veel geduld hebben en goed gaan op een stabiele en voorspelbare omgeving.
  4. Consciëntieus (C): Mensen die houden van regels en procedures, die nauwkeurig werken en analytisch zijn.

Wat je vaak ziet is dat de meeste mensen een combinatie zijn van meerdere typen, maar dat er wel één of twee dominante typen het voorkeursgedrag bepalen.

Meer weten over de DISC-kleuren?

Wie heeft het DISC-model bedacht?

William Moulton Marston (1893-1947)  was een Amerikaanse psycholoog die dit model voor het eerst introduceerde. In het boek Emotions of Normal People (1928) beschreef hij dit model als eerste. Daarbij keek hij vooral naar de wijze waarop mensen hun emoties in sociale situaties toonden. Dit heeft geleid tot de vier groepen op basis van persoonlijkheidskenmerken wat later het DISC-model geworden is.

Marston was ook de bedenken van één van de eerste versies van de leugendetector (gebaseerd op bloeddrukmetingen) en de bedenken van de superheldin Wonder Woman. Hij bedacht deze figuur als sterk rolmodel voor vrouwen in die tijd. Het karakter van Wonder Woman was gebaseerd op de twee vrouwen met wie Marston een polyamoreuze relatie had Leuk weetje als jij het DISC-model aan iemand uitlegt!

Waneer pas je het model toe?

Het DISC-model is een tool die je in veel verschillende situaties kunt gebruiken. Pas het model nooit zwart-wit (of rood-geel-groen-blauw haha) toe, dus realiseer je dat het niet de bedoeling is om mensen per se in een hokje te plaatsen. Het is een helpend model dat je op meerdere momenten kunt toepassen als basis voor een betere samenwerking.

  1. Betere communicatie: Als je weet welk DISC-type de ander is, kun je je communicatie aanpassen om effectiever te zijn. Dus stel, je bent in gesprek met een Dominant persoon, dan kun je daar je communicatiestijl op aanpassen. Met hem of haar kun je direct en to-the-point overleggen, terwijl je bij een Stabiel persoon meer tijd neemt om te luisteren en te overleggen.
  2. Teamwork verbeteren: Het is erg handig als je weet welke voorkeursstijl je teamleden hebben. Als je de DISC-typen weet, kun je vooraf goed inschatten wie welke rol het beste past. Zo kun je een gebalanceerd en effectief team samenstellen dat vanuit meerdere perspectieven naar een opdracht kijkt en vanuit verschillende voorkeursstijlen samenwerkt.
  3. Persoonlijke groei: Als je van jezelf weet welk DISC-type je bent, zorgt dat voor inzicht in je kernkwaliteiten maar ook je valkuilen of blinde vlekken. Hierdoor kun je als mens bewuster met situaties omgaan en het helpt je om op persoonlijk en professioneel vlak te groeien.

Tot slot

In dit artikel hebben we het DISC-model aan je uitgelegd. Het DISC-model is niet de heilige graal om mensen in groepen te verdelen, maar wél een handig hulpmiddel om persoonlijkheid en gedrag beter te begrijpen. Door het model altijd in je achterhoofd te houden, kun je situaties vaak beter inschatten en interpreteren. Hierdoor weet je ook dat reacties, gedrag of de manier waarop mensen samenwerken een bepaalde herkomst heeft. Zo kun je, zeker als projectleider of interim manager, bewuster handelen in situaties.

Tot slot nog drie concrete en handige tips:

  1. Ken je eigen DISC-type: Mocht je je eigen voorkeursstijl nog niet weten, doe dan (online) een DISC-test om je eigen type te bepalen.
  2. Pas je communicatie aan: Probeer te herkennen welk DISC-type de mensen om je heen zijn en stem je communicatie daarop af.
  3. Gebruik DISC in teamverband: In (project)teams de DISC-methode gebruiken is slim om ieders kwaliteiten te benutten.
Meer leren over gedrag in verandertrajecten?
Wat is een klantreis?
Wat is een klantreis?

Een klantreis wordt ook wel een customer journey genoemd. Als je een klantreis doet, doorloop je het hele proces waar normaal gesproken een klant doorheen gaat. Bijvoorbeeld bij het kopen van een nieuwe auto.

Obeya bord in de praktijk
Obeya bord in de praktijk

Obeya is een veelgebruikte methode in organisaties. Het kan verschillende doelen hebben, zoals het uitvoeren van projecten, het verbeteren van samenwerking in teams of een snellere besluitvorming. Vaak worden hiervoor Obeya borden gebruikt.

De klantreis: fases en een stappenplan
De klantreis: fases en een stappenplan

Als organisatie wil je graag goed je klant begrijpen, zodat je levert wat je klant wil. Dit proces wordt ook wel de klantreis of customer journey genoemd. Het is een handig hulpmiddel om inzicht te krijgen in de ervaringen van klanten tijdens hun contactmomenten met een organisatie.

Alle artikelen bekijken