Wat is de Balanced Scorecard?

De Balanced Scorecard is een strategische tool waarmee je visueel de visie, strategie en de voortgang kunt monitoren. De ultieme tool om te bepalen welke processen en projecten er opgepakt moeten worden.

Auteur: Roos Spanjer Laatst bijgewerkt op: 11 juli 2024

De Balanced Scorecard: wat is het?

Misschien heb je er wel eens van gehoord: de Balanced Scorecard (BSC). Het is een model, ontwikkeld in de jaren ’90 door Robert Kaplan en David Norton, waarmee organisaties inzicht krijgen in hun prestaties. Eigenlijk moet je het zien als een strategisch managementinstrument dat naar vier thema’s kijkt: financiën, klanten, interne processen en leren & ontwikkelen. Het geeft inzicht in hoe je er als organisatie voor staat en helpt om strategische doelen te bereiken.

Veel organisaties hebben een prachtige strategie bepaald, maar hebben vervolgens moeite om dit concreet in de praktijk te brengen en de juiste keuzes te maken. De Balanced Scorecard helpt hierbij. Na het lezen van deze blog weet je:

  • Wat de Balanced Scorecard is;
  • Uit welke onderdelen de Balanced Scorecard bestaat;
  • En hoe je dit instrument zelf kunt toepassen.

De Balanced Scorecard uitgelegd

In het midden van het model staan de Visie en de Strategie van een organisatie. Een visie staat vaak voor langere tijd vast. Strategie is de manier waarop de organisatie die visie tot uiting wil brengen en zorgt voor het bijdragen aan de missie van het bedrijf. Strategische keuzes maak je voor een bepaalde periode, bijvoorbeeld drie jaar.

Rondom de Visie en de Strategie in het midden staan de vier perspectieven of thema’s:

  • Het financiële perspectief
  • Het klantperspectief
  • De interne bedrijfsprocessen
  • Het leer- en groeiperspectief

 

Strategie concreet maken met verbeterprojecten?
Balanced scorecard voorbeeld

De vier perspectieven uitgelegd

De Balanced Scorecard bestaat dus uit vier perspectieven:

  • Het financiële perspectief: Denk aan de financiële prestaties van de organisatie, zoals winst, cashflow, liquiditeit, omzet, kostenbeheersing en groei.
  • Het klantperspectief: Vanuit dit perspectief kijken we naar de tevredenheid van klanten. Gemeten in bijvoorbeeld klanttevredenheid of de Net Promotor Score (NPS). Maar ook de terugkeer van klanten en de mate waarin de organisatie probeert steeds meer waarde voor de klant te creëren. Bijvoorbeeld door het doen van lean projecten om de klantwaarde te verhogen.
  • Interne bedrijfsprocessen: Hoe effectief en efficiënt zijn de interne processen, zoals de primaire bedrijfsprocessen (core business) en de ondersteunende processen, zoals HR en finance? Daarbij kijken we bijvoorbeeld naar het % First Time Right (FTR), de doorlooptijden en de mate van variatie in uitkomst.
  • Leer- en groeiperspectief: Tot slot bepaal je hoe je ervoor staat op het gebied van talentmanagement, de ontwikkeling van medewerkers, organisatiecultuur en innovatie.
Weten hoe wij een strategiesessie aanpakken?

Zelf aan de slag met de Balanced Scorecard

Stel je wil aan de slag om met de Balanced Scorecard in jouw organisatie, waar begin je dan? Gebruik het volgende stappenplan:

  1. Bepaal eerst de visie en strategie: Begin – als dit er nog niet is – met het vaststellen van de visie en strategie van de organisatie. De visie is hoe je als organisatie kijkt naar de wereld, de ‘behoefte’ waarvoor jullie product of dienstverlening de oplossing is en de manier waarop je dat wil realiseren. Ee visie staat voor langere tijd vast, zo niet voor altijd. Strategie heeft een tijdelijk karakter en is de route die je als bedrijf gaat volgen om de visie (en missie) te realiseren. Een goede strategie geeft richting, helpt om keuzes te maken en zorgt ervoor dat de organisatie weet welke stappen ze moet nemen.
  2. Definieer doelen per perspectief: Voor alle vier de perspectieven van de Balanced Scorecard bepaal je vervolgens doelen die gaan helpen om de strategie te verwezenlijken. Stel, je bepaalt de strategie voor de komende drie jaar, dan is dit doel het eindstation van deze periode. Hier werk je naartoe.
  3. Stel de juiste prestatie-indicatoren vast: Meetbare indicatoren (ook wel Key Performance Indicators, oftewel KPI’s) helpen om te bepalen of je nog op koers ligt richting het doel. Het zijn een soort tussentijdse meetmomenten waarmee je inzichtelijk maakt of je op de juiste weg bent. Op basis van de KPI’s kun je besluiten om bij te sturen. Bijvoorbeeld omdat je niet de juiste richting op gaat, of niet snel goed om het doel te behalen binnen de gestelde periode (zie ook monitoren en evalueren).
  4. Ontwikkel actieplannen: Nu de belangrijkste stap! Zonder acties bereik je geen enkel doel. Dus bepaal wat er nodig is om daar te komen. Bijvoorbeeld het verbeteren van processen of hele nieuwe processen inrichten. Wellicht vraagt het om projecten, gericht op de implementatie van nieuwe software. Of misschien het ontwikkelen van nieuwe producten of vormen van dienstverlening.
  5. Monitoren en evalueren: Richt een overlegstructuur in waarmee je regelmatig de prestaties bij kunt houden en evalueer of de doelen worden bereikt. Dit doe je door de KPI’s visueel te maken. Met elkaar bepaal je dan of je nog op de goede weg bent of niet. Pas de strategie en plannen aan waar nodig.
Meer weten? Check onze green belt training!
De klantreis: fases en een stappenplan
De klantreis: fases en een stappenplan

Als organisatie wil je graag goed je klant begrijpen, zodat je levert wat je klant wil. Dit proces wordt ook wel de klantreis of customer journey genoemd. Het is een handig hulpmiddel om inzicht te krijgen in de ervaringen van klanten tijdens hun contactmomenten met een organisatie.

Obeya room: wat is het?
Obeya room: wat is het?

Het woord ‘Obeya’ komt uit het Japans en betekent letterlijk ‘grote kamer’. Het werd voor het eerst gebruikt door Toyota tijdens de ontwikkeling van hun model Prius in de jaren ’90. Het idee was om een ruimte te creëren waar alle stakeholders van een project samen konden komen om informatie te delen.

Operational Excellence: een strategie die werkt
Operational Excellence: een strategie die werkt

Een effectieve Operational Excellence strategie is niet iets dat toevallig ontstaat; het is het resultaat van zorgvuldige planning, gedetailleerde analyse en consequente uitvoering.

Alle artikelen bekijken